Κλιματική Αλλαγή

Ποιές είναι η επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία και το περιβάλλον;

ΟΡΙΣΜΟΣ

Κλιματική αλλαγή είναι η μεταβολή του παγκοσμίου κλίματος και ειδικότερα η μεταβολή των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλο χρονικό διάστημα.

ΑΙΤΙΑ

Οι κλιματικές αλλαγές οφείλονται σε φυσικές διαδικασίες, καθώς και σε ανθρώπινες δραστηριότητες με επιπτώσεις στο κλίμα και τροποποιήσεις στην σύνθεση της ατμόσφαιρας. Στις φυσικές διαδικασίες συμπεριλαμβάνονται η ηλιακή δραστηριότητα, η τροχιά της Γης, οι μετεωρίτες, οι εκρήξεις ηφαιστείων και οι πυρκαγιές από φυσικά αίτια. Κάποιος θα υπέθετε ότι η κλιματική αλλαγή οφείλεται στον φυσιολογικό κύκλο κλίματος του κάνει η Γη. Στον αντίποδα, ο άνθρωπος είναι αυτός που έχει επιταχύνει με ραγδαίους ρυθμούς την υπερθέρμανση.

ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει όλες τις περιοχές του κόσμου. Οι πάγοι στις πολικές περιοχές λιώνουν και η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται 3,2 χιλιοστά ετησίως. Κάποιες περιοχές πλήττονται από ακραία καιρικά φαινόμενα, ανεμοστρόβιλους και βροχοπτώσεις, ενώ άλλες από καύσωνες, καταιγίδες σκόνης και ξηρασίες. Και όλα αυτά είναι η αρχή. Τα δύσκολα είναι μπροστά μας. Από εδώ και πέρα θα πρέπει να αγωνιστούμε για να υπάρξουμε σε αυτόν τον πλανήτη, αλλιώς θα οδηγηθούμε σε χαοτικές συμπεριφορές. Όλες αυτές οι επιπτώσεις δεν ισχύουν μόνο για τον άνθρωπο, αλλά και για την χλωρίδα και πανίδα του πλανήτη.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ας ανατρέξουμε, όμως, λίγο στην ιστορία και ας αναλογιστούμε τις επιπτώσεις που είχε η κλιματική αλλαγή στην δικιά μας χώρα. Η Ελλάδα επλήγη τέσσερις φορές από καύσωνα τον προηγούμενο αιώνα. Και, αν συγκρίνουμε τις συνέπειες των καυσώνων σε σχέση με τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, θα διαπιστωθεί πως το 1987 είχαμε πάνω από 2.000 θανάτους από θερμοπληξία. Ευτυχώς, στους καύσωνες του 2007 και 2009 δεν είχαμε τόσος πολλούς θανάτους. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας καθησυχάζει, γιατί αν και τα θύματα μειώνονται στον αριθμό, η ραγδαιότητα των φαινομένων αυξάνεται, με αποτέλεσμα να εκτίθενται περισσότεροι άνθρωποι σε κινδύνους.

Πρέπει πια να μάθουμε να ζούμε με τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής και να μην προσπαθούμε να ανταγωνιστούμε την φύση. Πρέπει να αναλάβουμε το μερίδιο ευθύνης που έχουμε απέναντι στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Γιατί, η υπερθέρμανση του πλανήτη οφείλετε σε φυσικούς πόρους που όταν καίγονται παράγουν τεράστια ποσό ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα εκλύουν σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και άλλα παράγωγα, γνωστά ως αέρια του θερμοκηπίου. Τα εργοστάσια, οι μανάδες παραγωγής ενέργειας, οι μονάδες επεξεργασίας μεταλλευμάτων, τα σύγχρονα μέσα μεταφοράς είναι υπεύθυνα για τη εκπομπή αυτών των βλαβερών αερίων. Τα αέρια αυτά μένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στη ατμόσφαιρα.

ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ

Τα τελευταία χρόνια όλο και αυξάνεται τον ενδιαφέρον για το πώς η κλιματική αλλαγή επιδρά στην ανθρώπινη υγεία. Το πιο σημαντικό είναι ότι μέσω των πλημμυρών και της αύξησης της στάθμης της θάλασσας, που υπολογίζεται περίπου 60 εκατοστά μέχρι το τέλος του αιώνα, ορισμένες ασθένειες θα εξαπλωθούν και θα αναζωπυρώσουν. Αυτό συμβαίνει, διότι, οι περιβαλλοντικές συνθήκες αυτές επιτρέπουν την επιβίωση των παρασίτων, όπως τα τσιμπούρια, τα κουνούπια και οι κρότωνες, και των τρωκτικών, τα οποία είναι φορείς μολυσματικών ασθενειών. Ακόμη και η τήξη των πάγων του πλανήτη μπορεί να ελευθερώσει βακτήρια, με τα οποία ο άνθρωπος δεν έχει έρθει ποτέ ξανά σε επαφή και για τα οποία ο οργανισμός δεν έχει αναπτύξει τα απαραίτητα αντισώματα για την καταπολέμησή τους. Τέλος, η εισαγωγή εξωτικών κατοικίδιων μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην εισαγωγή ασθενειών και αλλεργιών στον οργανισμό μας. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ανακοινώσει ότι αναμένεται η εμφάνιση και επανεμφάνιση τουλάχιστον 50 ασθενειών, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Ο κατάλογος περιελάβανε τη σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών (την νόσο των τρελών αγελάδων) , την καμπιλοβακτηρίωση (βακτήρια που προκαλούν γαστρεντερίτιδα) , διφθερίτιδα (λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος), χολέρα, φυματίωση, ευλογιά ( η οποία εμφανίζει εξανθήματα σε όλο το σώμα), ιλαρά κ.ά. Μεταξύ 2030 και 2050 αναμένεται να πεθάνουν ετησίως 60.000 άτομα λόγω ελονοσίας.

Η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κίνδυνο για την υγεία στην Ευρώπη και συνδέεται, επίσης, με τα καρδιακά νοσήματα, τα εγκεφαλικά επεισόδια, τις πνευμονοπάθειες και τον καρκίνο των πνευμόνων. Εκτιμάτε ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση η ρύπανση έχει ως αποτέλεσμα περισσότερους από 400.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Οι New WorkTimes δημοσίευσαν σε πρόσφατο άρθρο τους πως η κλιματική αλλαγή μπορεί να συνδεθεί μέχρι και με την άνοια. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να έχουν μειωθεί οι θάνατοι από θερμοπληξίες αλλά ο κίνδυνος θανάτου από έμμεσες επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής έχει αυξηθεί.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ

Όλες οι παραπάνω επιδράσεις είναι έμμεσες και αργούν να αναδυθούν. Οι άμεσες αποδράσεις προκύπτουν από φυσικοψυχολογικές επιδράσεις από τον αυξημένο αριθμό και τη διάρκεια των θερμικών κυμάτων που οδηγούν σε άγχος, διαταραχές στον ύπνο, αναπνευστική και κυκλοφορική κατάρρευση, θερμοπληξίες και πιο μακροπρόθεσμα καρκίνωμα πλακωδών κυττάρων.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Στον περιβαλλοντικό τομέα, οι επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας περιλαμβάνουν την υποβάθμιση του εδάφους, την απώλεια παραγωγικότητας της γεωργικής γης, την απερήμωση, την απώλεια της βιοποικιλότητας, την υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, τους μειωμένους πόρους γλυκού νερού, την Οξίνιση των ωκεανών (την μείωση δηλαδή του pH της θάλασσας), η οποία σημαίνει την απότομη τομή στην ύπαρξη κοραλλιών και πλαγκτόν το οποίο αποτελεί βάση πολλών θαλάσσιων τροφικών αλυσίδων, και την εξάντληση του στρατοσφαιρικού όζοντος. Όλα αυτά μπορεί να φαντάζουν υπερβολικά, αλλά θα ήθελα να θυμίζω ότι το μέσο αποτύπωμα ενός Ευρωπαίου, σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο της Ευρωπαϊκής ένωσης, είναι σχεδόν 7 τόνοι CO2 ετησίως.

ΛΥΣΕΙΣ ΩΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

Στο μέλλον θα υπάρξουν περισσότερα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει στον πλανήτη και κυρίως να θεωρούμε τον άνθρωπο ως κρίκο στην αλυσίδα της φύσης και όχι ως εξουσιαστή της. Ποιες είναι, όμως κάποιες ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε για να περιορίσουμε την ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη;

Σε κρατικό και παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει, αρχικά, να δημιουργηθεί ένα δίκτυο επιδημιολογικής παρακολούθησης, το οποίο θα αποστέλλει σε όλες τις αρχές που συνδέονται μέσω δικτύου δεδομένα που σχετίζονται με τις μεταδοτικές ασθένειες και άλλες απειλές για την δημόσια υγεία. Επίσης, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και αντίδρασης, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου νόσων και η Επιτροπή Ασφάλειας Υγείας.

ΛΥΣΕΙΣ ΩΣ ΜΟΝΑΔΑ

Από την άλλη, αυτό που έχουμε να κάνουμε ως πολίτες είναι να σεβαστούμε το φυσικό μας περιβάλλον και να αντιτεθούμε στην υπερκατανάλωση, την ρύπανση, την υπερθέρμανση και πάνω από όλα... την αδιαφορία. Πώς θα γίνει αυτό; Κλείσε το φως. Μείωσε τον θερμοστάτη κατά 1oC. Κλείσε την βρύση όταν βουρτσίζεις τα δόντια σου. Αυτά τα τρία απλά πράγματα μπορούν να μειώσουν κατά 10% τους ρύπους στο περιβάλλον που κάνεις, σύμφωνα με τον επίσημο ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι πως η ανθρωπότητα θα χρειαστεί πολλά χρόνια μέχρι να καταφέρουμε να κατοικήσουμε στον Άρη. Μέχρι τότε πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι δεν υπάρχει 2ος πλανήτης για να μας φιλοξενήσει, οπότε θα πρέπει να συμβιβαστούμε για να προστατέψουμε αυτόν που έχουμε τώρα.