Σύμπαν 25

Ένα από τα πιο τρομακτικά πειράματα της ιστορίας...

Το ημερολόγιο έγραφε 9 Ιουλίου 1968.

Ο δρ Τζον Κάλχουν τοποθέτησε οχτώ λευκά ποντικάκια σε ένα παράξενο κουτί στο Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας του Μέριλαντ, ένα κουτί που ονομάστηκε «Σύμπαν 25».

Τις πρώτες 104 ημέρες, τα ποντίκια προσαρμόστηκαν στο νέο περιβάλλον τους, σημείωσαν την επικράτειά τους και άρχισαν να φωλιάζουν και να αναπαράγονται. Αυτή η περίοδος ονομάστηκε "Περίοδος Προσπάθειας".

Λίγο αργότερα ακολούθησε η "Περίοδος Εκμετάλλευσης". Ο πληθυσμός διπλασιαζόταν κάθε 55 ημέρες. Μέχρι την 315η ημέρα, το Σύμπαν 25 περιείχε 620 ποντίκια.

Παρά την αφθονία του χώρου σε όλο το περίβλημα (το συνολικό περίβλημα χτίστηκε για χωρητικότητα 3.000 ποντικών) τα περισσότερα ποντίκια φώλιαζαν στις ίδιες επιλεγμένες περιοχές και έτρωγαν από τις ίδιες πηγές τροφίμων. Η πράξη του φαγητού, όπως αποδείχθηκε, θεωρήθηκε μια κοινοτική δραστηριότητα.

Σχηματίστηκε μια ιεραρχία ανάμεσά τους και τότε έκαναν την εμφάνισή τους οι λεγόμενοι «άθλιοι». Τα μεγαλύτερα τρωκτικά άρχισαν να επιτίθενται απέναντι σε αυτή την ομάδα, με αποτέλεσμα πολλά αρσενικά να αρχίσουν να «καταρρέουν» ψυχολογικά. Αυτό είχε ως συνέπεια να μην προστατεύουν τα θηλυκά και αυτά με τη σειρά τους να γίνουν επιθετικά απέναντι στα μικρά τους. Όσο πέρναγε ο καιρός, τα θηλυκά έδειχναν όλο και περισσότερο επιθετική συμπεριφορά, στοιχεία απομόνωσης και έλλειψη διάθεσης αναπαραγωγής. Παρατηρήθηκε υπογεννητικότητα και, παράλληλα, αύξηση θνησιμότητας στα νεότερα τρωκτικά.

Τότε, εμφανίστηκε μια νέα κατηγορία αρσενικών τρωκτικών, τα λεγόμενα «όμορφα ποντίκια». Αυτά αρνούνταν να ζευγαρώσουν με τα θηλυκά ή να «πολεμήσουν» για τον χώρο τους. Το μόνο που τα απασχολούσε ήταν το φαγητό και ο ύπνος.

Σε κάποια φάση τα «όμορφα αρσενικά» και τα «απομονωμένα θηλυκά» αποτελούσαν την πλειονότητα του πληθυσμού.

Όσο πέρναγε ο καιρός, η θνησιμότητα των νεαρών έφτασε στο 100% και η αναπαραγωγή στο μηδέν. Ανάμεσα στα ποντίκια υπό εξαφάνιση, παρατηρήθηκε ομοφυλοφιλία και, ταυτόχρονα, αυξήθηκε ο κανιβαλισμός, παρά το γεγονός ότι υπήρχε άφθονο φαγητό.

Την 1.780η ημέρα του πειράματος, πέθανε και το τελευταίο ποντίκι του «Σύμπαντος 25».

Συμπέρασμα;

Το επιστημονικό έργο του Κάλχουν χρησιμοποιήθηκε ως μοντέλο ερμηνείας της κοινωνικής κατάρρευσης και η έρευνά του λειτουργεί ως άξονας μελέτης της αστικής κοινωνιολογίας και της ψυχολογίας.

«Δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής από τις συμπεριφορικές επιπτώσεις της αύξησης της πληθυσμιακής πυκνότητας»,

γράφει σχετικά ο Καλχούν σε μια από τις πρώιμες εργασίες του.

Το πείραμα, με το όνομα «Σύμπαν 25», ερμηνεύτηκε εκείνη την εποχή ως απόδειξη του τι θα μπορούσε να συμβεί σε έναν υπερπληθυσμένοκόσμο.

Αν και άγρια αμφιλεγόμενη όταν δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά, η θεωρία του Κάλχουν έχει προκαλέσει ανησυχία με την πάροδο των ετών ότι η κατάρρευση της κοινωνίας των τρωκτικών του Σύμπαντος 25 θα μπορούσε τελικά να χρησιμεύσει ως μία μεταφορά για την πορεία της ανθρώπινης φυλής. Κατά συνέπεια, το «σχέδιο τρωκτικής ουτοπίας» αποτέλεσε αντικείμενο ενδιαφέροντος μεταξύ αρχιτεκτόνων, δημοτικών συμβουλίων και κυβερνητικών υπηρεσιών σε όλο τον κόσμο.

Ο Κάλχουν φοβόταν ότι η ανθρωπότητα θα μπορούσε να απειληθεί από μια παρόμοια καταστροφή εάν οι πόλεις ήταν υπερπλήρεις και ο πληθυσμός διογκώνόταν παραπάνω από την δυνατότητα απορρόφησης ατόμων από την αγορά εργασίας.

Το πιο πιεστικό είναι το ζήτημα της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού, ο οποίος θα μπορούσε να φτάσει τα 9,6 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, εάν παραμείνουμε στην τρέχουσα πορεία μας. Η πληθυσμιακή τάση προκαλεί πολλές ανησυχίες.